dank voor de toezending van "De ontketende kiezer" dat ik met belangstelling heb gelezen. U richt uw aandacht vooral op de werkloosheid die ontstaat door de hoge lastendruk aan de onderkant van de arbeidsmarkt. U bent daarmee in het gezelschap van de meeste economen en fiscalisten van Nederland. 

De wig tussen bruto- en netto-loon is te hoog. Nu kan dit worden verbeterd door het oprekken van de belastingvrije voet, en die oplossing is ook lange tijd aanbevolen, door U en door mij. Maar het nieuwe belastingstelsel heeft een andere weg gekozen: de vrije voet is weg. Nu hebben we een heffingskorting.

Over de van die twee maakt Uw boek interessante opmerkingen, die echter niet helemaal duidelijk zijn. Op blz. 31 staat dat 

"de heffingskorting alleen een andere naam blijkt te zijn voor hetzelfde verschijnsel" (dat is een belastingvrije voet).

"eerst wordt belasting geheven, dan wordt iets daarvan teruggegeven. Netto moeten de minimumloners nog steeds betalen."

Als U hierover opnieuw zou willen publiceren zouden sommige delen van dit boek verduidelijking behoeven. Dat geldt vooral voor de bladzijden 36-38 en de figuren 7, 8 en 9. Speciaal blz. 38 met zijn grafiek over de inkomensverdeling wil mij niet duidelijk worden. Wat die M voorstelt en waarom die grootheid steeds sneller groeit is duister. Ook de "praktische oplossing" op blz. 38 (een 100% tarief tussen de "opgehoogde voet" en huidige bruto-minimumloon) is vreemd en zeker niet praktisch - zulke sprongen in de tarieflijn, en dan ook tot 100% zijn prohibitief voor de belastingbetaler. 

Uw boek gaat slechts voor een derde deel over werkloosheid, belastingen e.d.. Meer dan twee-derde gaat over het dossier Cool. Daarover kan iedereen zijn mening hebben. De lectuur van deze brieven aan hoogwaardigheidsbekleders stemt niet vrolijk. Als het publiceren van dit materiaal U juist voorkomt - dat is blijkbaar het geval geweest - dient dat een doel, maar dat is van subjectieve aard: economen noemen dat de "nutsfunctie van het individu", in dit geval die van T. Cool. Dat andere lezers er veel aan hebben waag ik te betwijfelen. 

Maar nogmaals, U heeft inzake de heffingskorting een interessant punt, dat verdere aandacht verdient.

Met vriendelijke groet,

J. Pen

3 maart 2003

• Professor Pen ziet spanning tussen pag 28 en 31, maar het is mij onduidelijk wat die spanning dan zou zijn. Ik verwijs naar figuur 4 op pag 32 voor het wiskundige verband.
• De M is het minimumloon. Dit staat ook letterlijk zo op pag 36. Uit figuren 7 en 8 blijkt dat we de waarde van de loonkosten van EUR 18,3 duizend hebben genomen (tabel 2 op pag 27).
• De divergente ontwikkeling van bestaansminimum en belastingvrije voet komt door de verschillende wijze van indexatie. Daardoor groeit M weer extra harder.
• Een tarief van 100% in dat inkomenstraject is beter dan de huidige werkloosheid. Het is theoretisch zinvol om te noemen, omdat het duidelijk maakt dat de oplossing gratis is. Tegelijkertijd geven we op diezelfde pagina 39 onmiddellijk een variant van 75% die velen acceptabeler zullen vinden.
• Werkloosheid is maar een voorbeeld van de het falen van de huidige Trias Politica. De belangrijkste boodschap van het boek is dat het verstandig is de grondwet te amenderen met een Economisch Hof. Het weergeven van de lauwe reactie van politici, wetenschappers en burgers op de censuur van de wetenschap door de directie van het CPB dient het brede begrip dat Nederland een groot probleem heeft.
• Het is zeer lofwaardig dat Jan Pen bereid was naar dit boek te kijken. Mijn relatie tot hem is complex. Het is heel jammer dat hij mijn analyse nog niet geheel blijkt te begrijpen, waar wij het toch zo eens zijn t.a.v. de noodzaak van een hoge belastingvrije voet, en dat hij zo afstand houdt van de censuur. Eerder maakte ik bedroefd de analyse "De tragiek van Jan Pen".